Insulinooporność – badania

Insulinooporność badania – pierwszy sposób

Pierwszy sposób – to ten łatwiejszy, bo wymaga poświęcenia mniejszej ilości czasu. Aby z niego skorzystać należy wykonać badania glukozy oraz insuliny na czczo. Następnie wyniki te podstawia się do wzoru, który nazywany jest wskaźnikiem HOMA-IR:

HOMA-IR = insulina na czczo (mU/ml) x glukoza na czczo (mmol/l) / 22,5

Ważne jednak, aby przy podstawianiu dokładnie sprawdzić, czy nasze laboratorium podało wyniki w tych samych jednostkach, które są we wzorze (inaczej wynik w ogóle nie będzie miarodajny). Ale nie musisz tego liczyć sama – spróbuj wpisać w wyszukiwarkę np. „kalkulator homa” 😊

Jaki wynik będzie oznaczał insulinooporność? Większość źródeł podaje, że o insulinooporności świadczyć będzie wynik powyżej 2. Jednak można się spotkać także z twierdzeniem, że już wynik powyżej 1 oznacza insulinooporność. Jak widzisz, tak jak pisałam wcześniej, diagnostyka nie jest jednoznaczna, dlatego o ewentualnej diagnozie lekarz zdecyduje po przeprowadzeniu z Tobą wywiadu i ocenie Twoich objawów. Jeśli nie wiesz jakie mogą być objawy insulinooporności, zerknij do mojego wcześniejszego wpisu: Objawy insulinooporności.

Insulinooporność badania – drugi sposób

Drugie badanie może dać nam więcej informacji o Twojej gospodarce węglowodanowej, jednak wykonanie go wiąże się z poświęceniem większej ilości czasu. Mowa o teście obciążenia glukozą (OGTT), który dobrze jest znany kobietom ciężarnym 😊

Tak, to jest właśnie to badanie, w czasie którego musisz wypić trochę bardzo słodkiego płynu 😊

Ten płyn to 75g glukozy w płynnej formie, który musisz przed badaniem samodzielnie kupić w aptece. Ale nie wypijasz go przed badaniem! Najpierw pobierana jest krew na czczo, dopiero po tym możesz wypić roztwór. Następnie krew pobierana jest po godzinie i dwóch (albo także i trzech) od wypicia przez Ciebie roztworu. W tym czasie musisz spokojnie czekać w laboratorium. Nie wolno „wykorzystać” tego czasu na załatwianie swoich spraw, robienie zakupów i tym podobnych czynności, ponieważ będzie to miało wpływ na wynik badania i trzeba będzie je powtórzyć.

Badanie to nazywane jest także „krzywą glukozowo-insulinową”, ponieważ badany będzie zarówno poziom glukozy, jak i insuliny.

Na podstawie tych wyników będzie można zaobserwować, jak na ich poziom wpłynęło wypicie roztworu glukozy. Drugi wynik (czyli ten po wypiciu roztworu) raczej będzie wyższy, następne powinny być coraz niższe. Jak konkretnie powinny wyglądać wyniki?

Poziom glukozy na czczo:

– 70 – 99 mg% (mg/dL) to wynik prawidłowy,

– 100 – 125 mg% (mg/dL) nieprawidłowa glikemia na czczo (IFG),

– powyżej 125 mg% (mg/dL) oznacza cukrzycę;

Poziom glukozy po 1 godzinie:

– poniżej 140 mg% (mg/dL) – wynik prawidłowy,

– 140 – 200 mg% (mg/dL) – nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT),

– powyżej 200 mg% (mg/dL) – cukrzyca;

Poziom glukozy po 2 godzinach:

– poniżej 140 mg% (mg/dL) – wynik prawidłowy,

– 140 – 200 mg% (mg/dL) – nieprawidłowa tolerancja glukozy (IGT),

– powyżej 200 mg% (mg/dL) – cukrzyca;

A jakie są normy dotyczące poziomów insuliny? Niestety nie mamy polskich wytycznych. Wskazuje się, że insulina na czczo powinna mieścić się w zakresie od 3 do 25 mU/ml. Ale często można spotkać się z opiniami, że normy te zdecydowanie są zawyżone, ponieważ o podejrzeniu insulinooporności możemy mówić już, gdy poziom insuliny na czczo wynosi więcej niż 10 mU/ml. Brak norm powoduje, że tak ważne jest skonsultowanie wyników z lekarzem specjalistą, która weźmie pod uwagę całokształt, a nie tylko wyniki naszych badań.

Którą krzywą wybrać?

Krzywa glukozowo-insulinowa występuje w kilku wariantach, w zależności od tego, ile razy zostanie nam pobrana krew. Może to być krzywa dwupunktowa (zwykle na czczo i po dwóch godzinach), trzypunktowa (pobranie na czczo, po jednej godzinie oraz po dwóch) lub albo czteropunktowa (na czczo, po jednej, dwóch i trzech godzinach).

Przed badaniem warto się zastanowić, ilu punktową krzywą chcemy wykonać – wskazane byłoby wykonanie trzy- albo czteropunktowej. Moim zdaniem, jeśli masz taką możliwość, wykonaj krzywą czteropunktową. Dlaczego? Po pierwsze, będziesz mogła zobaczyć, jak wygląda poziom glukozy i insuliny po trzech godzinach. Jeśli wciąż będzie stosunkowo wysoki, będzie to sygnał, że warto zastanowić się nad dłuższymi przerwami między posiłkami – będzie to sygnał, że zasada „jedz co 3 godziny” może nie być radą najlepszą akurat dla Ciebie. Ale ewentualne zmiany w sposobie żywienia zawsze konsultuj ze specjalistą – lekarzem albo dietetykiem 😊

Po drugie, będzie to pomocne w ewentualnej diagnostyce hipoglikemii reaktywnej, która charakteryzuje się nadmiernym spadkiem poziomu glukozy i może występować u osób z insulinoopornością.

Mam też dla Ciebie wskazówkę praktyczną – niektóre laboratoria przed wykonaniem testu obciążenia glukozą wymagają wyników badania poziomu glukozy na czczo (ponieważ przeciwwskazaniem do wykonania tego badania jest między innymi cukrzyca). Jeśli zdecydujesz się na wykonanie krzywej glukozowo-insulinowej sprawdź wcześniej, jak to wygląda w laboratorium, w którym planujesz wykonać badanie.

Oprócz wcześniej rozpoznanej cukrzycy przeciwwskazaniami do wykonania OGTT są: choroby przewodu pokarmowego, które mogą utrudniać przeprowadzenie testu (zespoły upośledzonego wchłaniania, stany po resekcji żołądka) oraz stany ostre.

Pozostałe badania

Do opisanych powyżej badań można dodać także inne, których wykonanie warto rozważyć, bo ich wyniki pokazują szerszy obraz stanu naszego zdrowia:

– lipidogram – cholesterol całkowity, trójglicerydy, HDL, LDL, nie-HDL (warto zwrócić uwagę, czy laboratorium zbada także poziom nie-HDL, ponieważ podaje się, że jest to dobry wskaźnik ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych),

– poziom witaminy D metabolit 25 (OH),

– morfologia krwi (pełna),

– próby wątrobowe (AST, ALT, ALP, GGTP, bilirubina),

– ferrytyna – odzwierciedla poziom zmagazynowanego w organizmie żelaza (ważne, aby badając ferrytynę wykonać także badanie CRP, ponieważ ferrytyna jest białkiem ostrej fazy, co oznacza, że badanie pokaże wysoki poziom, gdy w organizmie zaistnieje stan zapalny; badanie CRP pokaże nam, czy poziom ferrytyny nie wynikał ze stanu zapalnego),

– hemoglobina glikowana – pokazuje średnie stężenie glukozy we krwi w ciągu ostatnich 2 – 3 miesięcy; jednak jej poziom może być obniżony u osób z anemią, dlatego warto wykonać także morfologię, by poznać poziom hemoglobiny we krwi,

– panel tarczycowy – TSH, fT3, fT4, anty-TPO, anty-TG (+ w niektórych pakietach laboratoria dodają także przeciwciała przeciwko receptorom TSH – TRAb) – insulinooporność często współwystępuje razem z zaburzeniami pracy tarczycy;

Dodatkowo, u osób stosujących już metforminę (lek stosowany przez osoby z insulinoopornością) warto wykonać także badanie poziomu witaminy B₁₂, ponieważ podczas jej stosowania może dojść do jej niedoboru.

Podsumowanie

Podsumowując, diagnozowanie insulinooporności wymaga szerszego spojrzenia – nie tylko na wyniki badań, ale także na objawy. Jednak warto te badania wykonać, by ewentualną insulinooporność rozpoznać na wczesnym etapie – dzięki temu będziesz mogła podjąć działania, by zapobiec jej dalszemu rozwojowi (insulinooporność może prowadzić do cukrzycy typu II). Leczenie insulinooporności nie zawsze musi wiązać się z lekami – na wczesnym etapie wiele można zdziałać poprzez zmiany w diecie i stylu życia. Jeśli będziesz chciała, chętnie Ci w tym pomogę 😊